WIN Werkt Co-Creatie expert. Wordt Co-creatie een recht?
In een stad als Amsterdam, waar participatie en inclusie hoog op de agenda staan, wordt steeds vaker gesproken over de volgende stap in democratisering: het recht op co-creatie. Met name de stichting Ma.aK 020 zet dit expliciet op de agenda.
Wat is co-creatie volgens Werken in Netwerken?
Co-creatie binnen Werken in Netwerken betekent dat burgers, organisaties en overheden niet slechts samenwerken, maar daadwerkelijk samen vormgeven aan beleid, projecten en maatschappelijke ontwikkelingen. Het is een proces waarbij verschillende perspectieven samenkomen en waarin de traditionele machtsverhoudingen worden doorbroken. Het idee is dat kennis en expertise niet alleen binnen overheidsinstanties of grote organisaties ligt, maar dat iedereen kan bijdragen aan het vormgeven van de samenleving. Dit idee is diepgeworteld in de filosofie van Werken in Netwerken, waarin samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid centraal staan.
Dit vraagt om een open houding, wederzijds vertrouwen en een infrastructuur waarin co-creatie daadwerkelijk kan plaatsvinden. Het gaat verder dan inspraak; het betekent dat burgers en organisaties niet slechts hun mening mogen geven, maar ook mede-eigenaar worden van oplossingen en besluiten.
De volgende stap: het recht op co-creatie
In Amsterdam groeit de roep om co-creatie niet alleen als mogelijkheid, maar als recht. Dit houdt in dat burgers structureel betrokken moeten worden bij besluitvorming en uitvoering, in plaats van alleen te worden geraadpleegd. Dit idee is in lijn met initiatieven als de ‘Right to Challenge’, waarbij bewoners de ruimte krijgen om overheidstaken over te nemen als ze denken dat ze dit beter kunnen organiseren.
Het recht op co-creatie zou betekenen dat overheden verplicht worden om burgers niet alleen te informeren, maar hen ook daadwerkelijk invloed te geven op beleid en uitvoering. Denk hierbij aan burgerbegrotingen, gezamenlijke ontwerptrajecten voor de openbare ruimte en nieuwe vormen van samenwerking tussen gemeente, bewoners en maatschappelijke organisaties.
Hoe kan Amsterdam dit realiseren?
Om co-creatie als recht te verankeren, zijn er concrete stappen nodig:
- Institutionele verankering – Co-creatie moet niet afhankelijk zijn van de goodwill van beleidsmakers, maar structureel ingebed worden in wet- en regelgeving.
- Toegankelijke processen – Er moeten duidelijke en toegankelijke processen komen zodat alle Amsterdammers, ongeacht achtergrond of opleidingsniveau, kunnen meedoen.
- Faciliterende overheid – De overheid moet niet de eindbeslisser zijn, maar een partner die het proces ondersteunt en helpt structureren.
- Experimenteren en leren – Door middel van pilots en experimenten kunnen nieuwe methoden van co-creatie worden getest en verbeterd.
- Trainingen volgen – Ambtenaren de kans te geven co-creatie te ervaren zodat co-creatie echt kan gaan leven.
De rol van Stichting WIN Werkt
Stichting WIN Werkt heeft ruime ervaring in het geven van trainingen gespecialiseerd in co-creatie en kan een cruciale bijdrage leveren aan het trainen van ambtenaren. Door middel van workshops, intervisies en praktijkgerichte trainingen helpt de stichting beleidsmakers en ambtenaren de principes en methodieken van co-creatie toe te passen. Dit omvat onder andere:
- Het ontwikkelen van een co-creatieve mindset en vaardigheden.
- Het faciliteren van effectieve samenwerking tussen overheid, burgers en organisaties.
- Het opzetten van duurzame netwerken en leeromgevingen binnen de overheid.
- Het delen van best practices en inzichten uit eerdere co-creatietrajecten.
Door deze kennisoverdracht kan de overheid beter inspelen op de behoefte aan participatie en eigenaarschap in de samenleving en wordt de stap naar het recht op co-creatie realistischer en haalbaarder.
Conclusie
De toekomst van democratie in Amsterdam zou niet alleen moeten draaien om stemmen en inspraak, maar ook om daadwerkelijk mede-eigenaarschap. Het recht op co-creatie betekent dat burgers niet alleen gehoord worden, maar ook de kans krijgen om de stad actief mee vorm te geven. Dit vraagt om een verandering in denken, handelen en organiseren – maar het biedt ook een enorme kans om Amsterdam een nog inclusievere en innovatieve stad te maken.
